Odwapnienie zębów można łatwo przegapić, a to pierwszy etap niszczenia zębów przez próchnicę. Warto więc nauczyć się rozpoznawać odwapnienie zębów i mu skutecznie przeciwdziałać.
Jak rozpoznać odwapnione zęby?
Pierwszą oznaką tego, że demineralizacja szkliwa postępuje zbyt szybko, jest powstanie niewielkich śnieżnobiałych plamek. U większości pacjentów będą to tylko pojedyncze punkty, choć czasem zdarza się, że objawy demineralizacji szkliwa obserwuje się na kilku zębach i na ich różnych powierzchniach. Kiedy odwapnienie szkliwa osiąga dość znaczny stopień, może pojawić się nadwrażliwość zębów na temperaturę lub nacisk.
Wypatrzenie pierwszych objawów odwapnienia może być trudne, jeśli doszło już do odłożenia się pokładów płytki nazębnej – wtedy wychwycenie przebarwień jest naprawdę niełatwe, nie wspominając o tym, że zaczątki ubytków na wewnętrznej stronie w ogóle trudno dostrzec.
Czym różni się odwapnienie zębów mlecznych od stałych?
Demineralizacja zębów może mieć różne podłoże – odwapnienie zębów mlecznych często ma związek ze zmianami hormonalnymi, choć w obu przypadkach – i zębów stałych, i mlecznych, demineralizacja zębów najczęściej wynika z niezachowania zasad higieny jamy ustnej.
Warto też w tym miejscu zwrócić uwagę na inną rzecz: jeśli odwapnienie zęba mlecznego nie przekształci się w próchnicę, to po wypadnięciu mleczaka problem można uznać w pewnym sensie za rozwiązany. Zaniedbanie odwapnień na zębach stałych to jednak prosta droga do powstania ognisk próchnicy na wielu zębach.
Objawy odwapnienia zębów
Objawy odwapnienia zębów nie zawsze są oczywiste i w wielu przypadkach można je łatwo przeoczyć
- Pierwszym i zarazem najbardziej specyficznym znakiem sygnalizującym utratę składników mineralnych ze szkliwa są charakterystyczne białe plamki na powierzchni zęba. Mają zwykle 1-3 milimetrów średnicy i są bardzo jasne.
- Po jakimś czasie plamki mogą stać się nierównościami wyczuwalnymi pod językiem. To znak, że odwapnienie zęba postąpiło już na tyle daleko, że struktura szkliwa ulega trwałej przebudowie.
- Niekiedy odwapnieniu towarzyszy nadwrażliwość zębów. Mogą one stać się wrażliwe na zimno, ciepło lub nacisk. Nie jest to jednak objaw specyficzny, bo pojawia się też przy innych problemach, nie występuje też u wszystkich pacjentów.
Postępujące odwapnienie zębów prowadzi do powstawania klasycznych ubytków ze wszystkimi tego następstwami: silną nadwrażliwością, bólem, a często także nieprzyjemnym zapachem z ust.
Odwapnienie zębów – przyczyny
Odwapnienie zębów to jeden z tych przypadków, w których, nawet znając przyczyny i objawy, trudno może się być ustrzec takiej przypadłości. Bezpośrednią przyczyną problemów jest fakt, że amorficzny fosforan wapnia, który buduje szkliwo, powoli traci jony wapniowe. Co jednak może do tego doprowadzić?
- W całej układance jest komponent genetyczny, który odpowiada za tempo remineralizacji szkliwa. Trzeba jednak podkreślić, że nie ma możliwości, by demineralizację zębów wyjaśnić wyłącznie czynnikami genetycznymi.
- Podstawową przyczyną odwapnienia jest miejscowe zakwaszenie, do którego dochodzi, kiedy płytka bakteryjna, a właściwie tworzące ją bakterię, wydzielają produkty przemiany materii o kwasowym odczynie.
- To prowadzi do pierwotnej przyczyny problemu: kiepskiej higieny jamy ustnej. Nieusuwanie płytki bakteryjnej z powierzchni zębów, unikanie mycia zębów – to prowadzi do rozrostu flory bakteryjnej.
Do zwiększenie ryzyka odwapnienia przyczyniać się też mogą stłoczenia zębów czy pewne choroby ogólno ustrojowe, w tym prawdopodobnie niedoczynność tarczycy. Same one jednak tego zjawiska nie powodują.
Odwapnienie zębów – leczenie
- Usuwanie przyczyn
Usuwanie przyczyn odwapnienia sprowadza się do nauczenia pacjenta, w jaki sposób ma dbać o higienę jamy ustnej i do miejscowego podania preparatów prowadzących od odbudowy szkliwa. Preparaty fluorkowe można też stosować w warunkach domowych, jednak tylko po konsultacji z lekarzem, ponieważ środki o wysokim stężeniu fluoru mają swoje skutki uboczne.
- Usuwanie objawów
Najdrobniejsze zmiany w postaci białych plamek mogą ustępować samoistnie, ale w większości przypadków usuwa się je z powierzchni szkliwa w trakcie leczenia próchnicy. W zaawansowanych przypadkach stosowana jest infiltracja próchnicy specjalnymi preparatami na bazie żywic.
Czym się różni leczenie odwapnienia zębów u dzieci od dorosłych?
Podstawowe zasady są niezmienione, natomiast u dzieci unika się częstego podawania środków o wysokiej zawartości fluoru. Zęby mleczne są bardziej podatne na odwapnienia, ale ponieważ relatywnie szybko wypadają, mniejsze jest ryzyko, że białe plamki staną się ogniskami próchniczymi.
U dorosłych dopuszcza się stosowanie produktów działających agresywniej, ale w obu przypadkach pierwszym celem leczenia jest płytka nazębna, której należy się pozbyć.
Dlaczego nie powinno zignorować się odwapnienia zębów?
O ile samo odwapnienie zębów nie jest bardzo poważne, to stanowi pierwszy etap rozwoju zmian próchniczych. Ponieważ nie będzie ustępowało samoczynnie, to ochrona zębów na tym etapie pozwala uchronić się przed konsekwencjami próchnicy i kosztami jej leczenia.
Z jakimi innymi chorobami można pomylić odwapnione zęby?
Same białe plamki są objawem charakterystycznym, natomiast ból i nadwrażliwość już nie – wtedy do określenia jednostki chorobowej konieczne jest pełne badanie stanu zdrowia jamy ustnej.
Doświadczony dentysta nie pomyli odwapnienia z innymi chorobami, natomiast dla niespecjalisty objawy będą często na tyle subtelne, że można je łatwo przeoczyć.
Jak dbać o zęby, żeby zapobiec odwapnieniu zębów
Warto zadbać o stan zębów, regularnie przeprowadzając higienizację w gabinecie stomatologicznym, ale podstawowa dbałość o zęby zaczyna się w łazience.
- Prawidłowo szczotkować zęby, używać nici dentystycznych, irygatorów i płukanek.
- Regularnie odwiedzać dentystę i samodzielnie kontrolować stan zdrowia jamy ustnej.
- Przejść na zrównoważoną dietę, która nie będzie zapewniała pożywki dla bakterii i nie będzie sprzyjała rozwojowi osadu.
- Pamiętać o dokładniejszej higienie przy aparacie ortodontycznym lub protezie.
- W porozumieniu z dentystą można profilaktycznie sięgać po płukanki i inne preparaty bogate w jony wapnia lub fosforu.
- Regularnie przychodzić do dentysty na usuwanie kamienia i osadu, co pozwoli oczyścić zeby i dostrzec szybciej zmiany związane z odwapnieniem.
Żeby nie uszkadzać szkliwa należy pamiętać o tym, żeby ograniczyć liczbę zabiegów wybielania zębów i przeprowadzać je tylko pod kontrolą stomatologa. Warto też zasięgnąć porady ortodonty, jeśli stwierdzasz u siebie zgrzytanie zębami.
Umów się na wizytę w najlepszym gabinecie stomatologicznym
W HCentrum zapewnimy Ci kompleksową opiekę na każdym etapie. Jeśli zauważysz u siebie oznaki odwapnienia – albo jeśli chcesz się upewnić, że ich nie ma – umówi się na wizytę. Wykonamy przegląd stanu zdrowia jamy ustnej i stworzymy indywidualny plan profilaktyki i leczenia, dzięki któremu dłużej będziesz cieszyć się zdrowym uśmiechem!
