Świadomość zagrożeń, jakie związane są z bezdechem sennym, zdecydowanie wzrosła w ostatnich latach. Coraz więcej osób zdaje sobie sprawę z tego, że bezdech nie oznacza po prostu, że chrapie się w nocy, ale że przypadłość ta, jeśli nie jest właściwie leczona, niesie ze sobą poważne, a nieraz nawet śmiertelne zagrożenie.
Czym jest bezdech senny?
Bezdech senny to choroba związana z zaburzeniami oddechu w czasie snu. Przyczyny problemów mogą być różne. Relatywnie najrzadziej występuje centralny bezdech senny, czyli taki, w którym górne drogi oddechowe są częściowo zamykane wskutek nieprawidłowego działania układu nerwowego. W 99 przypadkach na 100 diagnozowany jest obturacyjny bezdech senny, związany z występowaniem mechanicznej przeszkody w drogach oddechowych. Brakujący 1% przypadków to właśnie bezdech centralny wraz z bezdechem mieszanym, na tle neurologicznym i mechanicznym jednocześnie.
Czy bezdech senny dotyka także dzieci?
U dzieci bezdech senny występuje sporadycznie – jest to choroba dotykająca w przeważającej części dorosłych, w tym głównie mężczyzn. Szacuje się, że z obturacyjnym bezdechem sennym boryka się 2-4% mężczyzn.
Bezdech senny – objawy
Podstawowym objawem bezdechu sennego jest chrapanie z tym zastrzeżeniem, że o ile możliwe jest chrapanie z innych przyczyn, tak towarzyszy ono wszystkim przypadkom bezdechu. Co poza tym?
- Obturacyjny bezdech senny (OBS)
- objawia się częstymi przebudzeniami, którym często towarzyszy zaciśnięcie mięśni gardła lub uczucie trudności w oddychaniu czy wyczuwalne zaburzenia rytmu serca bądź po prostu podniesione tętno.
- Jednym z objawów bezdechu sennego mogą być silne poranne bóle głowy. U niektórych pacjentów wyczuwalne są szczególnie w obrębie zatok, choć nie jest to regułą.
- U niektórych pacjentów w obturacyjnym bezdechu sennym pojawia się zwiększona potliwość w czasie snu oraz częste oddawanie moczu.
Dzienne objawy bezdechu sennego mogą obejmować ponadto zwiększoną drażliwość, ogólne zmęczenie, uczucie spierzchnięcia warg, opuchnięcia gardła, trudności z koncentracją i pamięcią oraz inne towarzyszące zwykle niewystarczającej ilości lub niskiej jakości snu. Mężczyźni zgłaszają także zaburzenia erekcji.
Przyczyny bezdechu sennego
Bezpośrednią przyczyną epizodu bezdechu sennego jest nieprawidłowe napięcie mięśni gardła, które utrudnia wentylację, natomiast może do niego dojść z wielu przyczyn.
- Nieprawidłowości w budowie górnych dróg oddechowych: skrzywiona przegroda nosowa, polipy itd.
- Przerośnięte lub chorobowo zmienione tkanki.
- Nieprawidłowa budowa żuchwy lub źle dobrane protezy stomatologiczne, a także niektóre wady zgryzu.
- Przerost migdałków podniebiennych.
Częstszemu występowaniu bezdechów sprzyjają dodatkowe czynniki ryzyka:
- nadwaga lub otyłość utrudniające ruch oddechowy brzucha albo wpływające na funkcjonowanie mięśni dróg oddechowych;
- nadciśnienie i zaburzenia pracy serca;
- spożywanie alkoholu lub palenie tytoniu.
Bezdech senny – skutki nieleczenia
Pojedynczy epizod bezdechu sennego nie stanowi zwykle zagrożenia, jeśli spadek saturacji nie utrzymuje się długo. W dłuższej perspektywie jednak bezdech senny uniemożliwia prawidłowy sen i nocną regeneracją, zwiększając ryzyko nieświadomych epizodów sennych lub deficytów uwagi w ciągu dnia, co jest bardzo niebezpieczne na przykład u kierowców. Poza tym skutkami długofalowymi nieleczonego OBS są:
- zaburzenia pracy mięśnia sercowego;
- ryzyko rozwoju nadciśnienia tętniczego;
- zawały serca i udary niedokrwienne;
- zwiększone ryzyko niektórych chorób płuc.
Bezdech senny – leczenie
Podstawowym krokiem jest dbałość o ogólny stan zdrowia. Pacjent powinien zmienić tryb życia i zredukować masę ciała, jeśli są one czynnikami ryzyka w jego przypadku. Poza tym leczenie bezdechu sennego sprowadza się do usunięcia przeszkód w drogach oddechowych. Wycięcie polipów lub korektę przegrody nosowej przeprowadza chirurg, jednak bardzo często przyczyną bezdechu są problemy w jamie ustnej, a wtedy pomóc może dentysta lub protetyk.
Kluczowa może okazać się korekta zgryzu lub leczenie chorób stawów skroniowo-żuchwowych, jeśli powodują one nieprawidłowe ustawienie żuchwy w czasie snu. Protetyk może również zalecić protezy ustalające położenie żuchwy na stałe lub ze stopniem wysunięcia.
Jakie badania wykonuje się w diagnostyce bezdechu sennego?
Aby potwierdzić lub odrzucić diagnozę bezdechu sennego, należy przeanalizować przepływ powietrza przez drogi oddechowe. U pacjenta, który skarży się na uczucie zmęczenia, nadmierną senność w ciągu dnia i nagłe wybudzenia nocy, można zbadać przestrzeń gardła i krtani endoskopowo.
Oddychaj pełną piersią i bądź bezpieczny
Zespół bezdechu sennego to choroba, której nie można lekceważyć. Na szczęście bezdech obturacyjny jest możliwy do wyleczenia – im wcześniej zgłosisz się do specjalisty, tym szybciej odetchniesz pełną piersią. Skontaktuj się z nami: jeżeli w Twoim przypadku leczenie bezdechu będzie wymagało interwencji stomatologa albo chirurga szczękowego, będziemy w stanie Ci pomóc!
